Elektrik enerjisini döner bir mekanik enerjiye dönüştürmeye yarayan araçlara elektrik motoru denir. Asenkron motorlar, sabit duran bir dış bölümden ve dönen bir iç bölümden oluşur. Sabit bölüme “stator” , dönen bölüme ise “rotor” denir. Her iki bölüm manyetik akıyı ileten demir saç paketinden yapılırlar.
STATOR VE ROTOR SAÇ PAKETİ
Stator ve Rotor saç paketleri için manyetik saçlar, uygun kalıplarla laminasyon presinde kesilir ve uygun boyutlarda dizilerek paketlenir.
Rotorun tipine göre elektrik motorları;
– Kafes rotorlu motorlar
– Sargılı rotorlu ( bilezikli ) motorlar
Sargılı rotorlu asenkron motorlar özel amaçlar için yapılırlar. Pazarda sunulan hemen hemen tüm motorlar ve Volt Elektrik’in ürettiği motorlar Sincap Kafes Rotorlu motorlardır.
Asenkron motorların kalkış momenti, rotor kafesinin direncine bağlıdır. Dirençleri büyük rotorlu motorların, kalkış momentleri büyük, kalkış akımı küçüktür. Direnci küçük rotorlu motorların, kalkış momentleri küçük, kalkış akımı büyüktür.
Asenkron motorları çalışma ilkesi, döner alan ve manyetik indüksiyon olayının varlığına dayanır.
Üç fazlı asenkron motorların statorunda sarım sayıları ve iletken çapları olan üç ayrı faz sargısı vardır. Bir fazlı motorlarda ise sarım sayıları ve iletken çapları farklı iki ayrı sargı ( ana sargı ve yardımcı sargı ) bulunur.
Asenkron Elektrik Motoru Seçiminde Gerekli Standart Tanımlar:
Anma Değeri: Bir motorun, normal çalıştırma koşulları için verilen ve etiketinde belirtilen anma gerilim ve frekansında elektriksel ve mekanik büyüklüklerin sayısal değerlerinin tümüdür.
Giriş Gücü (P1): Motorun şebekeden çektiği elektrik gücüdür. Birimi Wat “W” veya KiloWat “kW” ‘tır.
Anma Gücü (PN): Anma gerilim ve frekansında tam yükünde çalışan motorun , milinden alınan mekanik güçtür. Birimi Wat “W” , KiloWat “kW” veya Beygir Gücü “HP” ‘dir.
Boşta Çalışma: Motorun anma gerilim ve frekansında , milinde bir yük olmadan yüksüz çalışmasıdır.
Kalkış Akımı: Motora anma frekansında anma gerilimi uygulandığında rotor hızı sıfır iken motorun şebekeden çektiği en büyük kalkış akımı değeridir.
Kalkış Momenti: Motora anma frekansında anma gerilimi uygulandığında, rotorun ilk kalkışı anında oluşturduğu kalkış momenti değeridir.
Anma Döndürme Momenti: Anma gücünde ve anma devir hızında çalışan motorun milinden elde edilen anma moment değeridir.
Devrilme Momenti: Anma gerilim ve anma frekansında çalışan motorda oluşan en büyük moment değeridir.
İşletme Türü : İşletme türleri IEC 60034-1 standartında aşağıdaki şekilde ayrıştırılmıştır. İşletme türü belirtilmeyen motorlar, S1 sürekli çalışma türündedir.
S1: Sürekli Çalışma
S2: Kısa Süreli Çalışma
S3: Kesintili Periyodik Çalışma
S4: Yol Vermeli Kesintili Periyodik Çalışma
S5: Elektrikle frenlemeli Kesintili Periyodik Çalışma
S6: Sürekli Periyodik Çalışma
S7: Elektrik Frenlemeli, Sürekli Periyodik Çalışma
S8: Yük/Hız Değişmesiyle ilgili Periyodik Sürekli Çalışma
S9: Periyodik Olmayan Yük ve Hız Değişimleriyle Çalışma
S10: Kesik Sabit Yüklerle ve Sabit Hızlarda Çalışma
